Column: Een broodnodig mirakel
campuskrant Jaargang 25 nr. 02 (23 oktober 2013)
Na een lange werkdag op weg naar een lezing. Raymond van het Groenewoud vrolijkt de radio-interviews op. Het melodietje zet zich onweerstaanbaar vast in mijn geheugen.
File. Stroom van gedachten stilgezet. Hopelijk ben ik nog op tijd. Een YouTube-filmpje vormt het fundament van mijn verhaal straks. Sinds ik het voor het eerst zag, heeft het zich op mijn netvlies vastgezet, met een hardnekkigheid vergelijkbaar met Van het Groenewouds’ melodietje. 4 minuten en 25 seconden gedroomd didactisch materiaal, over empathie, gevoelens en zorgverlening. Een camera dwaalt door Cleveland Clinic en registreert 27 situaties. Beklijvende beelden van patiënten, familie en personeel, met veel aandacht voor diversiteit. Er wordt geen woord gesproken. Subtiele informatie schetst welafgewogen wat de mensen in beeld meemaken. Een man in een wachtzaal is zichtbaar geïrriteerd. Waiting 3 hours. Een vrouw op neonatologie bij een (haar?) kleintje: Hoping to hold her today. Twee zorgverleners in dezelfde lift: de ene net gescheiden, de andere hoorde net dat hij vader zal worden … De slotvraag van het filmpje: “Mocht je in de schoenen van anderen kunnen staan … Zien wat zij zien. Horen wat zij horen. Voelen wat zij voelen. Zou je hen anders behandelen?”
Perspectiefwissel als cruciale methode om goed in te schatten wat mensen meemaken. Wat betekent het voor deze persoon, met déze sociale omgeving en context, dat dit gebeurt? En wat betekent dit voor mijn professionele aanpak? Sommige mensen beschouwen de oproep om in iemand anders schoenen te staan, onterecht als wollig en soft, alsof een dergelijke aanpak kordate beslissingen en duidelijk beleid in de weg zou staan. De slotvraag is een uitnodiging om op élk niveau van een organisatie na te denken over de wijze van omgaan met elkaar of over de impact van een beslissing op alle betrokkenen.
"Mocht je in de schoenen van anderen kunnen staan, zou je hen anders behandelen?"
Welke beelden zou een vergelijkbaar filmpje over de universiteit tonen? Twee studenten samen achter de pc, die hun examenresultaten oproepen in KU Loket? De ene geslaagd, de andere niet? De poetsvrouw die ’s avonds een aula binnenkomt, rijkelijk bezaaid met de oogst aan blikjes, waterflesjes en papier van één dag? De onderzoeker die ’s nachts aan een projectaanvraag werkt en zich zorgen maakt om zijn dementerende vader? De hoogzwangere secretariaatsmedewerker die voor haar vertrek absoluut nog een aantal dossiers wil afwerken? De doctoranda, zichtbaar opgelucht omdat haar onderzoekspresentatie goed ging? Twee collega’s op de trap, de ene net bevorderd, de andere net op de hoogte gebracht dat een bevordering er dit jaar niet inzit? Iemand die al een tijdje wacht op een mail met feedback over een ingezonden tekst of over een beleidsbeslissing?
“Could a greater miracle take place than for us to look through each other’s eyes for an instant?”, zo luidt het citaat van Henry David Thoreau aan het begin van het filmpje. De universiteit is een omgeving die, naar zeggen en denken, de ratio centraal stelt. Terwijl emoties overal aanwezig zijn. Gevoelens geven te denken, hebben letterlijk ken-kracht. Die ken-kracht ontdekken en de informatie ervan analyseren, vergt perspectiefwissel. Het ‘mirakel’ van Thoreau is broodnodig voor wie werk wil maken van een andere organisatiecultuur.
Veerle Draulans doceert genderstudies aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven en ‘Management & Cultural Diversity: care’ aan de Universiteit van Tilburg.
http://www.youtube.com/watch?v=IQtOgE2s2xI