Concepten van godsdienstonderwijs

Prof.  Pollefeyt & E. De Boeck, Praktijkseminarie, Fac. Theologie en Religiewetenschappen, 9 december 2013

Les 00
1.   Les 00a: Contract met de leerling-student
Godsdienstleraar als blikopener: “To teach is to open someone’s eyes, to let him see what he didn’t see before.” Richard McCormick  Kennisoverdracht, zelfstudie, kritische analyse, diepgaande reflectie, interactieve dialoog en discussie met een kritische geest en met kennis van zaken, en sterk argumentatief onderbouwde (persoonlijke) synthese als methode. Het vak wordt ICT-ondersteund met een discussieforum.
2.   Les 00b-d: Semestertaken: http://www.checkpointtv.be/v/small-details/ (5’)
Het lesuur begint altijd met het invullen van de agenda met lesonderwerp, taken tegen ( ) & programma cult-uur.
Les met ppt, reportage-fragment op video, dvd of internet of tekst. Lln nemen uitgebreid notities.
Vb. 1.
Cursus: lezen, bewerken & personaliseren & post plaatsen op het forum
Bespreking met posts, formeel gequoteerd
 de VOLLEDIGE verwijzing met pagina- én paragraafvermelding naar een citaat uit de cursus: bv. Les 01e: De Ceulaer, J., ‘God is overbodig’, p.6, §2 of naar een reportage: bv. Les 01a The Story of God (1/3)
het VOLLEDIGE citaat naar aanleiding waarvan jouw vraag of bijdrage in je opkwam, telkens gevolgd door de auteur tussen haakjes (ook als die uit een reportage komt)!
je duidelijk geformuleerde vraag of bijdrage in minstens 5 volzinnen. Geen chat- of sms-taal!
je voornaam en eerste letter(s) van je familienaam, klas én klasnummer.
Cursus- en notitiecontrole
Inhoudstafel, evaluatieformulier, leerstofoverzicht!

Les 01: God als Schepper versus Big Bang
1.   Les 01d: The story of God (3/3): The God of het Gaps
Les 01d: The Story of God (3/3): The God of the Gaps, 32'37''

2. "If you want to believe in God, then you'd better not do it because of looking at the design, you'd better be believing in God because God speaks to you inside your head, or something of that sort." (Richard Dawkins)

3. Ook ik was heel lang overtuigd van het concept van intelligent design, vooral omwille van het besef dat we, indien dat God niet zou bestaan, dat ene winnende lot uit de triljarden zouden moeten hebben getrokken. Dat was echter voor dat ik de evolutietheorie van Darwin grondig genoeg leerde kennen, en met name het concept van natuurlijke selectie. Mijn vergelijking van daarnet doortrekkende betekent dit dat deze "loterij" inderdaad bestaat, maar ook dat de realiteit om ons heen de verzameling van al deze winnende loten is, omdat de natuur alle verliezende loten simpelweg wegselecteert. Om die reden geloof ik dus niet dat God de schepper is, wat echter niet wegneemt dat ik in God geloof, of toch tenminste in een hogere macht. Volgens mij is God immanent: permanent overal aanwezig, ook bij mij zelf; maar daarom niet per se transcendent: in staat om rechtstreeks in te grijpen in het universum; ik geloof dus ook niet in mirakels. Anders verwoord: "God" is voor mij aanwezig in alle goede daden door mensen verricht, en het "iets" dat mij ook aanzet het goede te doen: als het ware een geweten, maar dan méér.

4. Simon DJ, 6GWI8, nr. 1   

Les 02: Geloof en wetenschap
Les 02c: Friends of God: http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2006-2007/vrienden-van-god.html (8’13’’)

1. Les 02c: reportage (433c): God in Amerika (1/2): Vrienden van God (Tegenlicht), 29 januari 2007, Ned.2/VPRO, 20.55-21.50, 51’44”

2. Bij heel de reportage

3. Ik ben erg geschrokken dat er zoveel mensen in Amerika behoren tot de groep van de evangelische christenen. Ook bij het feit dat ze zo’n grote invloed in de politiek en dus een grote impact op het dagelijks bestuur van deze staat hebben, daar heb ik nooit bij stilgestaan. Ik begrijp  de reactie van Dawkins dan ook goed  wanneer hij zegt dat het tijd wordt dat mensen de moed hebben om als atheïsten uit de kast komen. Wie niet gelooft of zich een atheïst durft noemen, wordt als dwaas bekeken en in een hoekje geduwd. Weinig christelijk naar mijn mening. 
Hoewel ze in de Verenigde Staten vrijheid hoog in hun vaandel schrijven, is er van weinig vrijheid in denken sprake bij de evangelische christenen. Ik zie hier dus een grote contradictie.  Deze grote groep begeleidt hun kinderen niet naar volwassen, zelfstandige denkers maar naar volmondige na-apers.

4. Lauren D, 6LaWe nr.3

Les 02k: Krauss, L. & Dawkins, R., Hebben wetenschap en geloof elkaar iets te melden? p. 30, § 1

2. “Als je iemand tegenkomt die beweert niet in evolutie te geloven, kun je er veilig vanuitgaan dat die persoon onwetend, dom of krankzinnig is.” (Richard Dawkins)

3. Hier ben ik het absoluut niet mee eens. Volgens mij is er evenveel bewijs pro-creationisme en anti-evolutietheorie als er bewijs pro-evolutietheorie en anti-creationisme is. Alleen worden de eerste argumenten niet meer gegeven op de scholen tegenwoordig. Hierdoor gaan de meeste mensen de evolutietheorie aannemen als de juiste theorie, omdat ze geen andere kennen. De meeste mensen die in de evolutietheoriegeloven zijn minstens even onwetend als mensen die beweren niet in de evolutietheorie te geloven. Ze kennen de kant van het creationisme echt totaal niet en hebben er ook helemaal geen onderwijs in gehad.  Ik moet zeggen dat ik na al die jaren de evolutietheorie gehoord te hebben op school, nog altijd geen deftig bewijs heb gehoord pro-evolutietheorie. Daarom krijg ik het gevoel dat de mensen de evolutietheorie alleen maar als waar aannemen omdat de leraars zeer overtuigend overkomen. Daarom durf ik dus te zeggen dat de meeste mensen die in de evolutietheorie geloven veel onwetender zijn dan ik.

4. Sara C., 6GWi6, nr. 1

Les 02j Religie versus vrije meningsuiting: Mag je spotten met religie?
Les 02j: Religulous
1. Les 02j: Documentaire: Maher, B., Religulous, 2008, 97’. P.29

2. "Thanks for being Christlike, and not just Christian" - Bill Maher

3.  Ondanks het feit dat Maher zowat heel de uitzending andermans geloof bespot en afkraakt, kunnen we uit dit citaat toch afleiden dat hij nog enig respect heeft voor het Christendom. Hij vat het Christendom hier namelijk anders op dan hoe de meeste mensen die getoond werden in deze reportage het opvatten. Met "christlike" bedoelt Maher in mijn ogen de essentie van het Christendom, goed en rechtvaardig handelen tegenover de medemens. Met "not just christian" bedoelt hij een christene zijn zoals de meerderheid van de mensen in deze reportage het opvat. Maher geeft dus toe dat men weldegelijk zo moet leven als een 'christene', als men alles maar kan relativeren en niets radicaliseert. Desalniettemin gaat Bill in deze reportage op zoek naar de uitersten van de maatschappij, en negeert hij de meerderheid van de mensen die wel als 'normaal' bestempeld zou worden, de kijker krijgt dus een vertekend beeld van het christendom. Uiteraard levert enkel het eerste goede televisie op.

4. William Marynissen, 6 Lawi 6, nr. 5

Les 03: Heeft geloof/religie nog toekomst in een geseculariseerde  context? 
 Les 03d: God on trial (slot): http://www.youtube.com/watch?v=3xwZt8ypufE (9’44’’)
1. Les 03d: Fragmenten uit de film van De Emmony, A., God on Trial, 2008, BBC, 22012-12040, 11'.
2. 'Je kan een Jood zijn met God. Je kan een Jood zijn tegen God. Maar je kan geen Jood zijn zonder God.' (Elie Wiesel)
3. Geloof, dat is waar religie om draait. Niet alleen in het Jodendom, maar in alle religies. Heel de godsdienst is gebaseerd op geloven in een God, in bepaalde waarden en normen, in verlossing en nog veel meer. Dat is wat godsdienst mooi maakt, maar ook heel moeilijk. Want dat is waarom veel mensen vandaag niet meer 'echt' geloven. De wetenschappelijke invloed is zo diep in onze cultuur binnengedrongen dat we hebben geleerd alleen te geloven wat bewezen is. We zijn nu meer dan ooit extreem kritisch, zeker als het gaat om Bijbelteksten. Terwijl men vergeet dat die teksten niet geschreven zijn om tot in het kleinste detail te analyseren. Het zijn verhaaltjes, sprookjes bijna, met een boodschap van geloof. En die boodschap is het enige dat telt. We moeten niet proberen geloof rationeel te benaderen, geloof moet je voelen. Geloven in een God betekent niet dat je denkt dat God kan toveren of heel de aarde heeft gemaakt zoals die er nu uitziet. Geloven in een God betekent dat je gelooft in de toekomst, dat alles kan goed komen. Dat je gelooft in het goede in andere mensen. En dat je gelooft dat je niet alleen bent, dat er altijd wel iemand is die van je houdt en voor je zorgt. Geloven in een God is tijdloos en is in elke cultuur nuttig. Geloof kan je meer kracht en levenslust geven dat wat dan ook. Dat is altijd zo geweest en dat zal altijd zo zijn.
4. Annelies DM, 6 GWi8 nr. 2

Les 04: De figuur van Jezus en de Bijbel beteken voor mij…
Les 04f: Karen Armstrong: Compassie
http://www.luxmagazine.nl/luxUitzending.aspx?lIntEntityId=335 (17’09-21’06’’, 4’)

1)Les04e: Armstrong, K., De Bijbel. De Biografie.
2)'De fundamentalistische nadruk op letterlijkheid weerspiegelt het moderne gedachtegoed maar betekent een breuk met de traditie, waarin over het algemeen de voorkeur werd gegeven aan figuurlijke of vernieuwende interpretaties' (Armstrong  K.)
3)Ik moet bekennen dat ik steeds citaten van Armstrong neem, maar ik vind haar gedachtegoed echt heel sterk. Jezus heeft echt bestaan maar alles wat over hem geschreven staat in de Bijbel moeten we met de nodige verbeelding benaderen. Het is belangrijk dat we niet alles letterlijk nemen. De jezus figuur staat voor mij symbool voor het goede, hij is figuurlijk 'de zoon van God' omdat hij zo'n goede waarden in zijn leven hanteert. Het nieuwe testament is voor mij dan ook eerder een aanmaning tot beter gedrag dan een geschiedenisboek. Het klinkt vanzelfsprekend, maar blijkbaar is het dat niet (getuige hiervan zijn de creationisten). De bewijzen dat de Bijbel en dus ook Jezus symbolisch moet geïnterpreteerd worden zijn overmatig aanwezig, zo werd Jezus oorspronkelijk geboren met David als vader, later werd dit veranderd in een maagdelijke conceptie. Het is toch duidelijk dat dit niet echt gebeurd is? Mijn overtuiging van dit gegeven maakt mijn beeld van Jezus daarom niet minder goed, hij blijft iemand van belang voor mij, maar in definitie is hij wel niet beter als bijvoorbeeld Boeddha. Ik vind zelfs niet dat dit mij dan minder christen maakt omdat ik, volgens het citaat, helemaal de oude traditie volg. Het zijn moderne interpretaties, zoals die van de creationisten, die in strijd zijn met de traditionele religie.
4) William DC, 6Lawi6, n°2


Les 05: Commitment/engagement & Christen-zijn
Les 05d: Een nest voor wie zwak  en kwetsbaar is. De roeping van Marcel en Hild
 
1. Les 05d: Beel, V., Een nest voor wie zwak en kwetsbaar is. De roeping van Marcel en Hild, in De Standaard, 24 december 2011, p. 82 §11

2. ‘Wij voelen ons zo grenzeloos door God bemind en gedragen dat wij Zijn liefde onmogelijk voor ons alleen kunnen houden. Dat willen we delen, liefst met de meest kwetsbaren in de maatschappij.’ (Marcel de Bakker)

3. Deze meneer begrijpt mij! Ik vind het ook ontzettend belangrijk om mensen te helpen en om ze te laten voelen dat ze geliefd zijn. Ik denk dat als je de liefde van God kent dat je deze automatisch ook gaat delen met anderen. Ik vind het zeer mooi om te zien hoe deze mensen (Marcel en Hild.) zo’n grote liefde kunnen tonen voor deze gehandicapten. Ik vind het zelf ook leuk om gehandicapten te helpen. Ik heb een paar jaar geleden een integratiekamp gedaan (met gehandicapten en niet-gehandicapten). Daar heb ik toen ontzettend van genoten. Mijn vrijwilligerswerk bij de Arkgemeenschap was ook echt een heel leuke ervaring.

4. Sara C., 6Gwi6, nr. 1

Les 05i : Het dynamische ABC-model

https://docs.google.com/folderview?id=0B-aCbhSc0z1rX0oxSk9DLXdCdHc

1) Les 05i: Het ABC-model, p. 94, §2

2) C staat voor die "christen" (of groep van christenen), die probeert met "Christus als camera", d.w.z. met de ogen van Christus, naar de werkelijkheid te kijken, die zoekt en wél probeert te zien waar, wanneer, waardoor en hoe de zelfontplooiing van de Ander bedreigd wordt.  (J. Maes)

3) a) Ik vind dit een mooie instelling en zeker mooi samengevat. Christen-zijn betekent voor mij niet het wekelijks de mis bijwonen, gedoopt worden, naar de catechese gaan etc. Voor mij is het goed doen voor de medemens en proberen empathisch om te gaan met anderen. En dat is wat deze quote samenvat; het oprecht kijken naar de mensen en er naar handelen. 

b)Het ABC-model vind ik goed bedacht en nuttig als algemeen voorbeeld. Het beschrijft goed hoe de wereld in mekaar zit en zou moeten zitten en is zeker niet zomaar een loos verzinsel. Iedereen staat in dit schema in verband met elkaar, hoe het ook in werkelijkheid is. Het gaat over hoe elke mens zijn plaatsje verdient in deze wereld, in elke maatschappij, en hoe ermee om te gaan als dat plaatsje nu eenmaal niet aan de vereisten voldoet of gespiegeld kan worden.

4) Julie S., 6GL, nr. 1
 

Examen :

Free Hugs : http://www.de-living.be/?page=freehugs (3’17’’)